Ελευθερώνοντας εσφαλμένα, σφάλλοντας ελεύθερα ή αλλιώς... ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ
Περί ελευθερίας ο λόγος.... αυτή που κατά μία ετυμολογική ερμηνεία, είναι αυτή που θα έρθει, με το θέμα της, το μεν "Ελευθε" να προέρχεται από τον μέλλοντα ελευθήσσομαι του ρήματος άγω που σημαίνει πηγαίνω, περνώ, ενώ το –ρια από το "Ρίον"= η Χερσόνησος - το Χερσαίο (σήμερα λέμε ακρωτήριο-το άκρο του ΡΙΟΥ). Δηλαδή είναι αυτή που θα έρθει προς την άκρη, άρα δεν ήρθε ακόμα; Δηλαδή δεν υπήρξε ποτέ σε τούτον τον κόσμο;
Είναι αυτή η λέξη, ιδέα και αρχή για την οποία πολλοί μιλούν, αγωνίζονται, διεκδικούν, παλεύουν υπέρ και εναντίον της. Είναι αυτή που περιμένουμε, προσδοκούμε, ελπίζουμε και ευχόμαστε.
Δυστυχώς όμως, είναι και αυτή ανάμεσα στα πολύτιμα αγαθά της ζωής, της οποίας την αξία, οι άνθρωποι εκτιμούν περισσότερο, όταν την απωλέσουν. Πρόκειται για το κλασικό απότοκο της άπληστης και αχάριστης διάθεσης των ανθρώπων να εκτιμούν κάτι όταν το χάνουν και να το θεωρούν δεδομένο όταν το έχουν, χωρίς να προσπαθούν ιδιαίτερα για να το διατηρήσουν και να κερδίσουν από την αξία του. Είναι αυτή η έλλειψη εκτίμησης των πολυτίμων, όταν βρίσκονται στην σφαίρα κατοχής μας και που τους συμπεριφερόμαστε μ’ ένα αίσθημα παραίτησης, απλής κατανάλωσης των πάντων και παράδοσης σε υποτιθέμενα δεδομένες καταστάσεις.
Έτσι, μόνο στην περίπτωση απώλειας, ξαφνικά μπορεί να θυμηθούμε τις αστείρευτες δυνάμεις που πραγματικά έχει ο καθένας μας και είτε τις κρύβει επιμελώς ή δεν τις αναζητεί καθόλου, καθιστώντας τες ανενεργές. Έτσι, ακολουθεί το επικρατέστερο πλέον στις μέρες μας, αίσθημα του φόβου...
Είναι η ελευθερία, αυτό το «άσπρο περιστέρι» που εύκολα πετά και χωρίς εμάς. Όταν το έχουμε το αφήνουμε ή το στύβουμε αλύπητα. Θα μου πείτε «δεν είναι μόνο έτσι». Δεν αντιλέγω ότι υπάρχει κάποιο μέτρο και ότι τα πράγματα είναι και «αλλιώς», αλλά τα πράγματα θεωρώ πως είναι αρκετά «έτσι».
Τοποθετείται από αρκετούς στην κορυφή της πυραμίδας των αξιών μαζί με άλλες όπως η αγάπη και η τιμή. Μόνο που ζούμε σε μία κοινωνία όπου τα συστήματα αξιών είναι πολλά και κατακερματισμένα. Κάθε ένας επικαλείται το δικό του. Η «Βαβέλ» σε όλο της το μεγαλείο… (είναι γνωστή η ταινία με ομώνυμο τίτλο που γνώρισε τεράστια εισπρακτική επιτυχία!!). Γλώσσες πολλές δημιουργούν ένα ψηφιδωτό με πολλά ανόμοια και αντίθετα πετραδάκια.
Η δημοκρατία που ζούμε σε όποια μορφή και αν βρίσκεται σήμερα, περικλείει όλες αυτές τις ψηφίδες. Το ζήτημα βέβαια είναι το πως γίνεται αυτό, με ποιους και ποιο τελικά αποτέλεσμα. Αλλά για ποιά δημοκρατία μιλούμε και σε ποιά δημοκρατία ζούμε; Μήπως τελικά μετά από τόσες θεωρίες, «πάσης φύσεως υλικά», «χάσαμε πολύ την μπάλα» και καταλήξαμε σε μία «δημοκρατία» των «ολίγων» από τη μια και των «κολίγων» από την άλλη και γύρω-γύρω ωχαδερφισμός και στη μέση λαμογιά;
Θα μου πείτε ενδεχομένως «και τι μας τα λες αυτά; αυτά τα ξέρουμε». Το ζήτημα όμως είναι, τι κάνουμε γι’ αυτά ο καθένας μόνος του αλλά και όλοι μαζί; Μπορούμε να τα καταφέρουμε ή μήπως δε θέλουμε; Κι αν μπορούμε και θέλουμε πως θα γίνει έστω και κάπως αυτό, με «τέλος» αριστοτελικό και αγαθά ανθρώπινα;
Μέσα σε αυτόν τον κόσμο, σε αυτή τη δημοκρατία, σε αυτήν την κοινωνία και ειδικά σε αυτήν την εποχή, περνούμε ολοένα και περισσότεροι από μας ζόρικες μέρες, ζώντας πολλά παραδείγματα ανελευθερίας και πολλές φορές σκλαβιάς. Το όλο σκηνικό που ζούμε με τις πράξεις και τις παραλείψεις του, δημιουργεί ένα περιβάλλον δύσοσμο και αποπνικτικό, όπου η ελευθερία δυσκολεύεται ν’ αναπνεύσει.
Ο Ρήγας Φεραίος μας δίδαξε: «ΟΠΟΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΑΤΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΑ, ΣΥΛΛΟΓΑΤΑΙ ΣΩΣΤΑ». Πώς όμως μπορείς να συλλογιστείς αλλά και να πράξεις ελεύθερα όταν δεν έχεις το απαραίτητο οξυγόνο στον αέρα (κυριολεκτικά και μεταφορικά); Πώς γίνεται να αντιληφθείς τι πραγματικά επιθυμείς και έχεις «ανάγκη» με άξονα την ελευθερία, σε μια ζωή που απαιτεί συνέχεια να θυμάσαι και σου δίνει χιλιάδες τρόπους για να ξεχαστείς;
Το παιχνίδι έχει μετατοπιστεί στο γήπεδο της ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (προέρχεται κατά τις ετυμολογικές ερμηνείες από το ρήμα σφάλλω και το στερητικό -α). Δηλαδή, καλούμαστε από την μπάντα της ελευθερίας και της ελεύθερης βούλησης, να παίξουμε στην μπάντα της ασφάλειας και ενός ορθολογισμού που φορές και φορές καταλήγει σε παραλογισμό. Παντού σήμερα ακούμε συζητήσεις, αποφάσεις και βλέπουμε συνεχώς πράξεις που αφορούν την έννοια της ασφάλειας. Ασφαλιστικό ζήτημα, πόλεμοι για την ασφάλεια, παροχή ασφάλειας για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας είναι μερικά από τα πολιτικά παραδείγματα, για να μην περάσουμε και στα καθημερινά μας παραδείγματα όπου πολλοί ψάχνουν για συναισθηματική ασφάλεια στις ανθρώπινες τους σχέσεις.
Κατά τον Ρήγα Φεραίο, μάλλον είμαστε λάθος, αφού αντικαταστήσαμε την ελευθερία με την ασφάλεια και δε συλλογιζόμαστε ελεύθερα. Σαφώς νομικά, πολιτικά και κοινωνικά η ελευθερία περιορίζεται, ώστε να μην είναι ανεξέλεγκτη και καταλήξει σε ασυδοσία. Περιορίζεται για το σεβασμό της ελευθερίας του άλλου και για τη διαφύλαξη της ανθρώπινης φύσης και προσωπικότητας. Μήπως αυτός ο φόβος ανασφάλειας για την ελευθερία είναι τόσο μεγάλος, ώστε να μας κάνει τελικά να την χάσουμε; Προστατευόμαστε τελικά για να κάνουμε λιγότερα λάθη... Αλλά μήπως για να μην πάθουμε, μήπως τελικά και να μην μαθαίνουμε;
Γιατί μάλλον περάσαμε «απ’ τη δικτατορία του προφανούς, στη δικτατορία του αφανούς..»* σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο. Διότι στη τηλεοπτική δημοκρατία και την κοινωνία των ηλεκτρονικών κοινωνικών δικτύων «τι κι αν παντζούρια ανοιχτά, κανένας έξω δεν κοιτάει… μέσα απ΄ την τηλεόραση ο Έλλην προχωράει»*. Επειδή θα δούμε πολλά και πάλι στο «γυαλί» και στην οθόνη και για να μην μείνουν πάλι όλα στα χαρτιά, ας ξεκινήσουμε με ένα πραγματικό «ΩΣ ΕΔΩ» και πάμε ξανά απ ΄ την αρχή….
Διογένης Δημητρακόπουλος
*Οι στίχοι της τελευταίας παραγράφου μέσα στα εισαγωγικά είναι από το τραγούδι «Δικτατορία» σε μουσική Θάνου Μικρούτσικου και στίχους Λάκη Λαζόπουλου από το δίσκο «Ψάξε στ’ όνειρο μας»
Αφήστε το σχόλιό σας
Σχόλια
Μόρφω στις 28/03/2011 10:26:54
ωραιοτατο αρθρο απο ένα νεο, δραστηριο της γενιας του.***μερικεσ φορεσ σκεφτομαι πως θα πρεπε να τα συμπαθώ περισσότερο τα αρχαία!!!Κρύβουν πολλές αλήθειες. Μπράβο Διογενη
Μόλις ελεγχθεί από το διαχειριστή θα δημοσιευτεί.