Ο Ερντογάν θέλει… η Τουρκία μπορεί;
Στο παρά 4 φαίνεται πως βρέθηκε ο Ταγίπ Ερντογάν…
Με τους 326 βουλευτές του κόμματος του αντί για 330 που απαιτούνται για τις συνταγματικές αλλαγές που επιθυμεί, ο τούρκος πρωθυπουργός μπορεί να κέρδισε μία θριαμβευτική και άνετη νίκη έναντι των αντιπάλων του, ωστόσο, το όνειρο του για γίνει σύντομα Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας, φαίνεται πως δεν θα πραγματοποιηθεί. Στόχος του Ερντογάν ήταν να δώσει τη χαριστική βολή στην εθνικιστική φυσιογνωμία της χώρας του, εισάγοντάς την σε ένα εξευρωπαϊσμένο μοντέλο προεδρικής δημοκρατίας με δυτικό προσανατολισμό, με τον εαυτό του φυσικά να ελίσσεται στο ανώτατο αυτό αξίωμα.
Η ανέλιξή του άλλωστε, στην εξουσία δεν έγινε τυχαία, καθώς το νέο κόμμα εμφανίστηκε μέσα σε μία εποχή οικονομικής κρίσης και διχασμού. Τώρα πια και με ενισχυμένο το προφίλ του, ο τούρκος πρωθυπουργός θέλει να γίνει σουλτάνος… με ό,τι αυτό συνεπάγεται αφού στο νέο σύνταγμα που επιδιώκει να δημιουργήσει, η εξουσία του θα είναι απεριόριστη και με ελάχιστο έλεγχο από την δικαστική και πολιτική εξουσία. Οι πονοκέφαλοι όμως του κουρδικού προβλήματος, των τεράστιων χρηματοδοτήσεων για τα έργα που έχει υποσχεθεί προεκλογικά ο Ερντογάν αλλά και η «δημοκρατία» που επικαλείται η Τουρκία για τους εσωτερικούς θεσμούς της σε γείτονες, φίλους και εταίρους, έχουν μετατραπεί σε αγκάθια για τη νέα κυβέρνηση, που μπορεί να μην αλλάζει σε πρόσωπα, ίσως όμως χρειαστεί να αλλάξει σε πολιτική.
Η Τουρκία βέβαια σε μία νύχτα δεν θα μπορούσε να αλλάξει τα πάντα και να αποποιηθεί τον «κεμαλικό» της χαρακτήρα, ειδικά όταν οι κίνδυνοι στο εσωτερικό και στα σύνορα της παραμένουν. Άλλωστε, η γεωστρατηγική της θέση, (κοινή μοίρα με την Ελλάδα) δεν της επιτρέπει αυταπάτες μιας διπλωματικής πολιτικής που θα στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στις συμμαχίες και στις διεθνείς συμφωνίες.
Πρόκειται για ένα κράτος που έχει βαθιά τις ρίζες της δομής του στην πολιτική του ηγέτη που το γαλούχησε και το δημιούργησε. Η κεμαλική φυσιογνωμία άλλωστε, εδώ και χρόνια συντηρεί ένα στρατο-κρατικό καθεστώς που άλλες φορές διεκδικεί δυναμικό ρόλο και αναδύεται στην επιφάνεια της επίσημης πολιτικής του κράτους και άλλες φορές υποθάλπει τους θεσμούς, πριονίζει την πρωθυπουργική καρέκλα και αναστατώνει το εσωτερικό με μηχανισμούς που αγγίζουν τα όρια της συνωμοσίας και της δολιοφθοράς.
Μέσα από δύο θητείες ο Ερντογάν έκανε ό,τι μπορούσε για να χτυπήσει αυτό ακριβώς το «παρακράτος» όπως πολλοί το ονομάζουν και αν και αρκετές φορές κατάφερε καίρια χτυπήματα (αποκάλυψη σχεδίου Βαριοπούλα), ο ίδιος μηχανισμός επανέρχεται και πάλι κάθε φορά ως Λερναία Ύδρα με πολλά κεφάλια και υποψήφιους ηγέτες… Το κράτος του Ερντογάν προσπάθησε και πέτυχε σε ένα μεγάλο βαθμό να δώσει προς τα έξω την εικόνα ενός συγκροτημένου κράτους, με ευρωπαϊκό προσανατολισμό, σε μία ιδιαίτερη θέση και με την ικανότητα να φέρει πιο κοντά την Ανατολή με τη Δύση. Η Τουρκία στέκεται εδώ και χρόνια στον προθάλαμο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δίνει τη μάχη της για να θεωρείται ένα αξιοσέβαστο μέλος της νατοϊκής συμμαχίας, ενώ κινείται με γοργούς ρυθμούς στα γραφεία των αντίστοιχων λόμπι των Η.Π.Α. Δεν είναι τυχαίες οι κινήσεις της για ανάληψη πρωτοβουλιών στον τομέα της κρίσης στη Μέση Ανατολή παλαιότερα αλλά και στο θέμα της Λιβύης πρόσφατα.
Τόσο στον τομέα της άμυνας όσο και στον τομέα της ασφάλειας, η Τουρκία δεν σταματά να υπενθυμίζει στους συμμάχους αλλά και στους υποψήφιους ευρωπαίους εταίρους τη θέση της, κάτι που μόνο επιτυχημένα δεν έχει καν προσπαθήσει να κάνει μέχρι σήμερα η Ελλάδα. Μοναδική παραφωνία στη διπλωματική σκακιέρα που η ίδια στήνει εδώ και χρόνια – ίσως όχι τυχαία – η πρόσφατη διάλυση της στρατηγικής φιλίας και σχέσης που διατηρούσε εδώ και χρόνια με το Ισραήλ, θέλοντας προφανώς να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην περιοχή ευθύνης του και όχι ρόλο συνεργάτη. Στη διάλυση της μακροχρόνιας φιλίας φυσικά βοήθησαν και οι αμοιβαίες κινήσεις αβροφροσύνης και συνεργασίας που αναπτύχθηκαν πρόσφατα ανάμεσα στην Ελλάδα και το Ισραήλ.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν το εγχείρημα του Ερντογάν για προσέγγιση της ισλαμικής φυσιογνωμίας και τη δυτικής κοινωνικοοικονομικής του προοπτικής θα στεφθεί από επιτυχία, τη στιγμή μάλιστα που οι πρόσφατες εκλογές αύξησαν το ποσοστό των εθνικιστών και το κουρδικό κόμμα δεν επιθυμεί τη συνεργασία με τον επανεκλεγέντα πρωθυπουργό.
Στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης, μεταξύ ισλαμικής αντίληψης του κράτους και δυτικής κουλτούρας, το στοίχημα Ερντογάν γίνεται στοίχημα ολόκληρης της Τουρκίας και αν ο πρωθυπουργός που ο λαός ανανέωσε την εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του, δεν καταφέρει σύντομα να γίνει και Πρόεδρος της χώρας – εκπληρώνοντας το όνειρο του να γίνει ο νέος Κεμάλ – ίσως το νέο πρόσωπο της Τουρκίας να μην αργήσει να φανεί, αφού οι πολίτες σε πρόσφατη δημοσκόπηση ζήτησαν τη συνταγματική αλλαγή στηρίζοντας το αίτημα του κόμματος του Ερντογάν με ποσοστό 55%.
Ιωάννα Δανδέλια
Αφήστε το σχόλιό σας
Σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια...
Μόλις ελεγχθεί από το διαχειριστή θα δημοσιευτεί.