Αιωνία η χάρις αυτού: Ελληνικόν university

Σύνταγμα του 1975. Οι τελευταίες θεσμικές και θεμελιώδεις τροποποιήσεις κλειδώνουν το ως τότε ανοιχτό ζήτημα της ελληνικής παιδείας και του εγχώριου εκπαιδευτικού μηχανισμού.

2011. Το ζήτημα παρέμεινε έκτοτε «κλειστό». Οι αλλαγές είναι επιφανειακές, φοβίζουν, αχρηστεύονται. Και τι πάει να πει ότι το άρθρο 16 του ελληνικού Συντάγματος τονίζει με μεγάλα γράμματα την αναφαίρετη φύση της παιδείας ως κοινωνικό δικαίωμα του καθενός; “Το δικαίωμα στην εκπαίδευση πρέπει να παρέχεται χωρίς καμιά διάκριση, μέσα σε πνεύμα διεθνούς κατανόησης, σεβασμού της αξιοπρέπειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων του προσώπου…”. Σαν να μην το θυμούνται και πολλοί, αφού τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα σε όλη την επικράτεια αντί να ετοιμάζονται πυρετωδώς για τη νέα ακαδημαϊκή χρονιά, έχουν κεκλεισμένας τας θύρας. «Λουκέτο». Συνεπώς, μιλάμε πλέον για ένα αφαιρετέο «ατομικό» δικαίωμα που άλλοτε το μοιράζουμε επιδεικτικά δωρεάν και άλλοτε οι φοιτητές βρίσκουν κλειστές πόρτες με την ένδειξη «Κατάληψη. Καλωσορίσατε στον πραγματικό κόσμο. Ελάτε ξανά να συνεχίσετε τις σπουδές σας του χρόνου.» Κι όχι, δεν είναι διόλου υπερβολή, διότι και εξάμηνα χάνονται και ακαδημαϊκά έτη και κανείς δε βρίσκει ενδιαφέρον να σκεφτεί πόσο δυσκολεύεται η ελληνική οικογένεια να συντηρεί σπουδές που ξεκινούν για τέσσερα και καταλήγουν πέντε, έξι και παραπάνω χρόνια. Η πυρά είναι πάντα η εύκολη λύση, ας σιγουρευτούμε όμως πρώτα αν έχουμε αρκετό μπαρούτι.

Ο λόγος περί του νόμου. Ο «φιλοαμερικανίζων». Η τουλάχιστον, αυτός είναι ο επικρατέστερος χαρακτηρισμός για το νέο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε στη Βουλή και που αλλάζει την όψη της ελληνικής ανώτατης εκπαίδευσης. Είναι σε όλους λίγο πολύ γνωστό το «νέο καθεστώς». Αξιολόγηση καθηγητών, διοικητικό συμβούλιο που μοιράζεται τις αρμοδιότητές του μέχρι πρότινος παντοκράτορα πρύτανη, κατάργηση ασύλου, «αντίο» στους αιώνιους σπουδαστές. Το περίεργο είναι, όπως κάθε φορά, ότι όλοι καταπιάνονται με τις επιδερμικές συνέπειες και όχι με την ουσία. Δεν συνειδητοποιεί κανείς ότι είμαστε η μοναδική χώρα που θέλει να συγκαταλέγεται στη λίστα με τα σύγχρονα και προοδευτικά κράτη και δεν κουνά κανείς το δαχτυλάκι του για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο.

Με οπισθοδρόμηση και νόμους του ’21 θα ανταγωνιστούμε τα ευρωπαϊκά, και όχι μόνο, πανεπιστήμια που χρόνια τώρα εφαρμόζουν το νομοσχέδιο που σε εμάς φαντάζει κοσμοϊστορικό γεγονός και εξωπραγματική πολιτική επιταγή; Διατηρούμε μόνιμους καθηγητές που αγνοούν την ύπαρξη διαλόγου στο πανεπιστήμιο ενώ ταυτόχρονα οι νέοι και αξιόλογοι σπεύδουν στο κοντινότερο αεροδρόμιο. Διατηρούμε το άσυλο όταν οι φοιτητές φοβούνται να πλησιάσουν τις πύλες της πανεπιστημιούπολης τα βράδια. Σπουδαστές έχουν αποφοιτήσει και εργάζονται ήδη για χρόνια ενώ οι συνομήλικοί τους «απολαμβάνουν» ακόμη τα οφέλη της φοιτητικής ζωής επ’ αορίστου χρόνου και άνευ λόγου. Είναι πράγματι θεαματικό το χαμηλό ποσοστό που δίνεται στην ελληνική παιδεία, όχι όλα όμως εξαρτώνται από τα κονδύλια εν τέλει. Η οργανωτική δομή και ο κοινωνικός ρόλος των ΑΕΙ και ΤΕΙ είναι στα χέρια των ίδιων των πολιτών, που αντί να δείξουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους περιορίζονται σε αερολογίες και συνεχίζουν παθιασμένα να ζητιανεύουν τα πάντα ΔΩΡΕΑΝ. Αν γνωρίζει κανείς ανθίζουσα χώρα με δωρεάν κάθε κοινωνική δραστηριότητα και καμία υποχρέωση εκ μέρους των πολιτών ας την υποδείξει στην ελληνική πολιτεία. Ασφαλώς και οι πολίτες έχουν δικαίωμα επιλογής και «επανάστασης» ή αγανάκτησης, πουθενά δεν αναφέρεται όμως πως δύνανται να περιορίζουν τα αντίστοιχα δικαιώματα στην παιδεία, ή σε οτιδήποτε άλλο, των υπολοίπων πολιτών, όσο δημοκρατικές κι αν είναι οι ενδιάμεσες διαδικασίες.

Το δικαίωμα στην εκπαίδευση διατηρεί αλλού την ταξική του φύση, κάτι που στη χώρα μας δεν υφίσταται εδώ και καιρό. Κι αντί να αξιοποιούμε αυτό το προτέρημα, το γελοιοποιούμε και αναλωνόμαστε σε αγώνες για την αναζήτηση του δωρεάν πτυχίου που κοντεύει να μείνει στα αζήτητα, αν και όποτε αποκηρύξουμε την μονιμοποίηση της φοιτητικής – «καφετεριακής» ζωής! Δημόσια ευθύνη είναι η επιφύλαξη απέναντι σε καθετί νεοτερικό και διαφορετικό, ως πότε όμως θα στηρίζουμε αναχρονισμούς και θα δοξάζουμε τα ξεπερασμένα; Είναι σαν ένας νέος πόλεμος, όπου αντί να μαχόμαστε χαιρόμαστε ακόμη για τη νίκη του ’21. Η νεολαία παντού αναλαμβάνει δράση, αλλά αναγνωρίζει τα όρια και τις δυνατότητες που κατέχει. Ταυτόχρονα εμείς οπισθοδρομούμε και φοβόμαστε να αντικρύσουμε το μέλλον περιμένοντας ακόμη τη νέμεση για τα λάθη του παρελθόντος.

Martin I. Petrov

Αφήστε το σχόλιό σας

Το σχόλιό σας αποθηκεύτηκε με επιτυχία!
Μόλις ελεγχθεί από το διαχειριστή θα δημοσιευτεί.